Hotunui (whare)

Nō Wikipedia Māori
Ko Hotunui whare, Pārāwai.
Ko Hotunui whare, Pārāwai.

Ko Hotunui he whare nō Ngāti Maru, he iwi o Te Ika-a-Māui, Aotearoa.

I whakatūria i te 1878[takatā | takatā pūtake]

Wēpiha Apanui rāua ko tōna matua ko Apanui Te Hāmaiwaho te whare nei i whakairo. Nō te tau 1878 ka oti te hanga o Hotunui, hei takoha mō te mārena o Mereana, te tuahine a Wēpiha ki a Wīrope Hōterene Taipari, tētahi o ngā rangatira o Ngāti Maru. Kei te Whare Pupuri Taonga i Tāmaki-makau-rau te whare ināianei. Ko Hotunui, tupuna o Ngāti Maru, te pūtake o te ingoa o te whare nei.

He nui tonu ngā rākau i whakairohia mai i Whakatāne. He nui, he rahi tonu te tira o Ngāti Awa i haere ki Pārāwai ki te hanga i te whare, 70 rātou. Nā taua tira i mau atu ngā rākau whakairo ki reira.

I ngā tau 1920, kua āhua kino haere te tū o te whare. Nō te 7 Poutū-te-rangi 1925 ka tū te hui ki Pārāwai. Ka tae mai ngā iwi o Hauraki, ka tae mai hoki te kaiwhakahaere o te Whare Pupuri Taonga o Tāmaki Makaurau, a Gilbert Archey; i reira hoki a Eruini Heina Taipari, tama a Wīrope Taipari. Ko te whakatau o te hui, kia tukua te whare mā te Whare Taonga e tiaki mō ngā whakatupuranga kei te heke.

Tohutoro[takatā | takatā pūtake]

  • Angela Ballara, Taipari, Eruini Heina 1889/1890? - 1956 Dictionary of New Zealand Biography, updated 7.4.2006. URL: http://www.dnzb.govt.nz/
  • Layne Harvey, 'Ngāti Awa', Te Ara - the Encyclopedia of New Zealand, updated 3-Apr-2006. URL: www.TeAra.govt.nz/NewZealanders/MaoriNewZealanders/NgatiAwa/mi
  • Hirini Moko Mead, 'Apanui, Wēpiha', Ngā Tāngata Taumata Rau 1870-1900. Wellington: Te Tari Taiwhenua, Bridget Williams Books, 1994:1-3.
  • Hoani Nahe, tuhinga-ā-ringa, Auckland City Library, NZMSS 713: 25-34, (1860).