Hurihanga Kaupapa Ture Irana

Nō Wikipedia Māori

Te Hurihanga Kaupapa Ture Pahia ( Persian: مشروطیت, romanized: Mashrūtiyyat , انقلاب مشروطه ranei [1] Enghelāb-e Mashrūteh ), e mōhiotia ana ko te Hurihanga Ture o Iran, i tū i waenganui i te tau 1905 me te 1911 [2] i te wā o te kāwai rangatira o Qajar . Ko te hurihanga i arai ki te whakatu i tetahi paremata i Pahia (Irana), [2] a kua kiia ko te "wahanga hanga wa i roto i te hitori hou o Pahia". [3]

Ko te hurihanga "ko te tuatahi o tona ahua i roto i te ao Ihirama, i mua atu i te hurihanga o nga Pūhou Tureke i te tau 1908". I whakatuwherahia te ara mo te wa hou i Pahia, me te tautohetohe i roto i te perehi kaha. He maha nga roopu i whawhai ki te hanga i te huarahi o te hurihanga. Ko te ota tawhito, i tohe a Shah Naser al-Din Shah Qajar mo te wa roa ki te tautoko, i whakakapia e nga umanga hou.

Na tenei i ara ake he tuarua me nga ope kaupapa ture e hīkoi ana ki Terana, i pehia te whakahekenga a Mohammad Ali Shah mo tana tama iti a Ahmad Shah Qajar, me te whakatu ano i te kaupapa ture i te tau 1909.

I mutu te hurihanga i te Hakihea 1911 i te wa i tirotirohia ai e nga minita a Shah te pananga o nga kaitohutohu o te Kaunihera Tuarua mai i te paremata me te tautoko o nga hoia Ruhia 12,000". [4]

I muri mai i te tukitukitanga a Irana i te tau 1921 ( Persian: کودتای ۳ اسفند ۱۲۹۹ ), I whakarereketia e te paremata o Iran te kaupapa ture i te Hakihea 12, 1925, i whakakapi i te whare rangatira o Qajar 1797–1925 ki te whare Pahlavi hei rangatira mana mo Irana. Ko te kaupapa ture o te tau 1906–1907, ahakoa karekau i u, ka noho tonu i muri i te Hurihanga Ihirama ka whakamanahia he kaupapa ture hou i te 2 me te 3 o Hakihea 1979 ka whakatuu he Repupiripia Ihirama. [5]

  1. Tilmann J. Röder, "The Separation of Powers: Historical and Comparative Perspectives" in Rainer Grote and Tilmann J. Röder, Constitutionalism in Islamic Countries (Oxford University Press 2012), pp. 321–372.
  2. 2.0 2.1 Amanat 1992, pp. 163–176.
  3. Cite error: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named iranicaonline
  4. The Iranians : Persia, Islam and the Soul of a Nation by Sandra Mackey, New York : Dutton, 1996, pp. 150–155
  5. Mahmood T. Davari (2004). The Political Thought of Ayatollah Murtaza Mutahhari: An Iranian Theoretician of the Islamic State. Routledge. ISBN 978-1-134-29488-6.