Ngāti Maniapoto

Nō Wikipedia Māori
Ngāti Maniapoto
He wāhanga o Tainui
Rohe: Waikato, Rohe Pōtae
Waka: Tainui
Maunga: Kakepuku, Pirongia
Awa: Waikato, Puniu, Mōkau
Pepeha: Mōkau ki runga, Tāmaki ki raro, Manga Toatoa ki waenganui.
Tohutoro matua: Rārangi Iwi-Hapū

He iwi nui a Ngāti Maniapoto , kei te rohe o Tainui e noho ana. Ko Tainui te waka. I te tau 2001 27,168 te tokomaha o ngā tāngata i hono atu ki Ngāti Maniapoto. Ka whakapapa atu a Ngāti Maniapoto ki te tūpuna Maniapoto, tētehi rangatira o Tainui. I mōhio whānuitia mō tōna matatau ki te whawhai, ki te mau taiaha hoki.

Kāwhia[takatā | takatā pūtake]

I mua i te tūnga o te Kīngitanga Māori i tīmata te rohe ki awa Mōkau tae noa atu ki roto o Tāmaki Makaurau. Ka mau te whānuitanga o te rohe e te whakataukī 'Mōkau ki runga, Tāmaki ki raro, Manga Toatoa ki waenganui'. Nā te tono o Kīngi Tāwhiao kia whoatu e Ngāti Maniapoto i te rohe o Kāwhia ki a Waikato, ka itiiti haere te rohe. I pēnei ai te tono a Tāwhiao, tā te mea i tau ai te waka tapu o Tainui ki Kāwhia. Ināianei kei ngā uri o Kāwhia (Ngāti Hikairo) te tikanga mēnā e hiahia nei rātou kia hono atu ki a Ngāti Maniapoto, ki a Waikato, ki a tū hei iwi taketake rānei.


Whakapapa[takatā | takatā pūtake]

Taku ara ko Tūrongo;
I wawaea ki te Tai Rāwhiti,
Ko Māhinaarangi, i au e!
Ko te rua rā i moe ai a Raukawa
Nā Raukawa ko Rereahu;
Nā Rereahu ko Maniapoto
He ara tautika mai ki ahau!

Hoto ki waho[takatā | takatā pūtake]

Ngā hapū o Ngāti Maniapoto
Ngāti Apakura • Ngāti Awa o Runga-o-Te Rangi • Ngāti Hari • Ngāti Hinetewai • Ngāti Hinetū (Ngāti Maniapoto) • Ngāti Hounuku • Ngāti Huiao • Ngāti Kaputuhi • Ngāti Kārepa • Ngāti Kinohaku • Ngāti Kiriwai • Ngāti Matakore • Ngāti Ngāwaero • Ngāti Ngutu • Ngāti Paeka • Ngāti Paemate • Ngāti Pāhere • Ngāti Pare (Ngāti Maniapoto) • Ngāti Parekahuki • Ngāti Parekaitini • Ngāti Parekawa (Ngāti Maniapoto) • Ngāti Paretāpoto • Ngāti Paretekawa • Ngāti Parewaeono • Ngāti Pēhi (Ngāti Maniapoto) • Ngāti Pourāhui • Ngāti Putaitemuri • Ngāti Rangi (Ngāti Maniapoto) • Ngāti Rora • Ngāti Ruapuha • Ngāti Runga Te Rangi • Ngāti Taiwa • Ngāti Takiari • Ngāti Tauhunu • Ngāti Te Ihingarangi • Ngāti Te Kanawa • Ngāti Te Kawairirangi • Ngāti Te Puta (Ngāti Maniapoto) • Ngāti Te Rukirangi • Ngāti Te Uruhina • Ngāti Te Uruhina • Ngāti Te Waha • Ngāti Te Waha • Ngāti Uekaha • Ngāti Urunumia
Ngā iwi o Tainui
Ngāti Hauā • Hauraki (iwi) • Ngāti Hikairo (Tainui) • Ngāti Kōkako • Ngāti Kuia (Tainui) • Ngāti Mahuta • Ngāti Rārua • Ngāti Maniapoto • Ngāti Rārua • Ngāti Raukawa • Ngāti Tahinga • Ngāti Tama • Ngāti Tamainu • Ngāti Tamainupō • Ngāti Tamaoho • Ngāti Taupiri ki Waikato • Ngāti Te Ata • Ngāti Te Wehi • Ngāti Tīpā • Ngāti Toa • Ngāti Wairere • Ngāti Whāwhākia • Te Āti Hau • Wai-o-Hua • Ngāti Kauwhata