Ko Te Whānau-a-Apanui he iwi nō Te Moana-a-Toi, Aotearoa. Ko Apanui Ringamutu te tipuna taketake o tēnei iwi. I a Apanui e taitama tonu ana, ka tukuna ki a ia he rohe whenua i Te Tai-rāwhiti tae noa atu ki Mōtū awa. Nā ōna uri te whenua i whakakī. Ka whakahokia anō ngā painga mā te hapori e ngā hua o te patu tohorā. Tae noa ki ēnei rā, ka whakahaerengia ai Te Whānau-a-Apanui ngā rawa o te moana, o te hao ika, o ngā poraka whenua paina me ētahi atu painga whai hua i tukuna iho e ngā tīpuna. Ko Mataatua te waka.
