Hononga-o-Amerika

Nō Wikipedia Māori
(Redirected from HOA)
United States of America
Hononga-o-Amerika
Pīwari o Hononga-o-Amerika Tohu o Hononga-o-Amerika
Pīwari Tohu
Pepeha: In God We Trust
Ngaringari: "The Star-Spangled Banner"
Hononga-o-Amerika
Hononga-o-Amerika
Tāone matua Takiwā o Koromōpia
Pae: 38°53′N 77°01′E / 38.883, 77.017
Tāone nui Niu Ioka
Reo whaimana reo Pākehā
Kāwanatanga
• Āhua Whakaminenga
• Tumuaki Joe Biden (D)
• Tumuaki Tuarua Kamala Harris (D)
Rahi
• Katoa 9,826,630 km² (3)
137,858 sq mi 
• Wai (%) 6.76
Taupori
• 2019 tau tata 328,239,523 (3)
• 2010 kautenui 308,745,538
• Kiato 35/km² (180)
90/sq mi
GDP (PPP) 2008 tau tata
• Katoa $14.264 tiriona tiriona nui (1)
• Mā ia tangata $46,859 (6)
GDP (tautapa) 2008 tau tata
• te katoa $2.797 miriona miriona nui (1)
• mā ia tangata $14.264 (17)
HDI  (2005) 0.950 (nui) (15)
Moni United States $ (USD)
Wāhiwā (UTC)
Tohu ipurangi .us .gov .mil .edu
Tohu waea +1

Ko te Hononga-o-Amerika (reo Pākehā: The United States of America, USA), HOA rānei, tētahi tūwehe whakaminenga e hangaia ki ētahi wehenga e 50, ki tētahi tiriwā whakaminenga, ki ētahi takiwā mātua e rima, ā, ki ētahi atu pupuritanga maha.  Kei Amerika-ki-te-Raki ngā wehenga pātata 48 me Wāhitana Tiriwā o Columbia (kei waenganui o Kānata me Mehiko), kei te rakihauāuru o Amerika-ki-te-Raki te wehenga o Alaska, ā, he tinimoutere te wehenga o Hawai’i ki waenga Moananui-a-Kiwa.   Toha ana āna takiwā ki ngā moana Nui-a-Kiwa me te Karipiana.  Koia te whenua noho nui rawa tuatoru me ōna tāngata neke atu i te 320 miriona, ā, ko te whenua nui rawa tuawhā me tōna rahinga whenua e 9.842 miriona km2 (3.8 miriona māero2).  Koia tētahi o ngā whenua tino kanorau ā-momopori, tino takenga tini o te ao nō tāna manene rea mai ngā whenua maha.  He kanorau hoki te matawhenua me te āhuarangi ō te Hononga-o-Amerika, ā, he wāhi noho mā ngā tipu tūmomo maha rawa.

Nō 15,000 tau ki muri (nui atu rānei) a ngā Nehe-Amerikana i heke mai i Eurāhia ki te tuawhenua o te HOA o nāianei, tae noa ki te rautau t16 noa iho i tīmata te tāmitanga Ūropi.  Nō te 4 Hōngongoi 1776, i a ngā kaitāmi e whawhai ana ki a Piritana Nui i te Pakanga Pāhoro o Amerika, te Whakapuakanga Motuhaketanga i whakamanahia e ngā māngai o ngā tāmianga Piritene 13.  Nō te mutunga o tēnā pakanga i te tau 1783 ka whakamanahia tō HOA motuhaketanga e te Kīngitanga o Piritene Nui, kia tū ai hei whenua tuatahi o te ao nāna tōna motuhaketanga i riro i tētahi emepaia tāmi Ūropi ki te pakanga.

I whakamanahia tōna tuhiture i te 17 Mahuru 1787, ā, e tapaina petapetatia ngā menemana tekau tuatahi ko te Pire Tika - he mea i hoahoatia hei taurangi i ngā tika me ngā mana rarau whakapū.  

I raro i tōna whakaakoranga a te Okewa Tīahoaho i whakamakoha te Hononga-o-Amerika whaka-te-hauāuru i te rautau t19 mā te peinga i ngā iwi tūturu o Amerika, mā te pahore takiwā hou, ā, mā te whakaae wehenga hou, kia toha ai tōna takiwā ki ia takutai o te paparahi o Amerika-ki-te-Raki mai te tau 1848.  Nō te haurua tuarua o te rautau t19 i turakina te whakapononga ā-ture ki Amerika e te Kaiākiri Amerika, tae noa ki te whakamutunga o tēnā rautau i tautoro atu ō HOA takiwā ki te Moananui-a-Kiwa, ā, i tipu pahū ai tōna ōhanga nō te Hurihanga Ahumahi.  Nā tāna toanga i te Pakanga Pāniora-Amerika me te Pakanga Aorere I i whakaū tōna tūnga hei mana taua aorere.  I maea te Hononga-o-Amerika i te Pakanga Aorere II hei tuamana aorere, hei whenua whakahiato mānuka karihi tuatahi, hei whenua anake i whakamahi i ēnei mānuka ki te pakanga, a hei peke toitū o tō te Kotahitanga Aorere Rūnanga Haumaru.  Nō te whakamutunga o te Pakanga Mātao me te hinganga o te Kotahitanga Soviet i te tau 1991 kua tū kau ana a te Hononga-o-Amerika hei tuamana tautahi o te ao.

He whenua whanake te Hononga-o-Amerika.  Nōna te tino ōhanga o te ao, he meka e takea i ōna rauemi taiao maha me tōna whakaputaranga kaimahi teitei.  Ahakoa he muri-ahumahi tō HOA ōhanga, koia tonu tētahi o ngā whenua tino whakanao o te ao.  I te mea nōna 34% o ngā whakaputa pūtea waonga aorere, 23% hoki o te whakanaonga tapeke aorere, ko te Hononga-o-Amerika te mana ōhanga, mana taua tuatahi o te ao; he kaha tōrangapū, kaha ahurea kōhure ōna, ā, he kaiarataki rangahau pūtaiao me ngā auaha hangarau.  

Tāone nui[takatā | takatā pūtake]

Nā ō rātou taupori i 2020

  1. Niu Ioka
  2. Ngā Ānahera
  3. Kikāko
  4. Hūhetene
  5. Phoenix
  6. Whiratarawhia
  7. Hana Anotonio
  8. Hana Tieko
  9. Tarihi
  10. San Jose
  11. Austin
  12. Hakenatāone
  13. Fort Worth
  14. Columbus
  15. Indianapolis
  16. Charlotte
  17. Hana Panahiko
  18. Heātara
  19. Denver
  20. Takiwā o Koromōpia - tāone matua
  21. Nashville
  22. Oklahoma City
  23. El Paso
  24. Pohotone
  25. Portland
  26. Las Vegas
  27. Detroit
  28. Memphis
  29. Louisville
  30. Baltimore
  31. Meriwо̄ki
  32. Arapakēreki
  33. Tucson
  34. Fresno
  35. Sacramento
  36. Kansas City
  37. Mesa
  38. Ātaranata
  39. Omaha
  40. Colorado Springs
  41. Raleigh
  42. Long Beach
  43. Virginia Beach
  44. Miami
  45. Oakland
  46. Minneapolis
  47. Tulsa
  48. Bakersfield
  49. Wichita
  50. Arlington
  51. Aurora
  52. Tampa
  53. New Orleans
  54. Cleveland
  55. Honolulu
Wāhanga tōrangapū o Te Hononga-o-Amerika
Wāhanga whenua:   Arapama • Araka • Arerona • Ākanara • Karapōnia • Kororaro • Konetikati • Reraware • Whoreta • Hōria • Hawaii • Itaho • Irinoi • Īniana • Aiowa • Kanahara • Kenetāki • Rōeihīana • Meine • Mererana • Mahakureta • Mehekina • Menehota • Mihihipi • Merore • Monotana • Neparaka • Newara • Niu Hamaparera • Niu Herei • Niu Mēhiko • Niu Ioka • Karorena-ki-te-raki • Takouta-ki-te-raki • Oheio • Okarahoma • Orekone • Penehiwēnia • Motu Rore • Karorena-ki-te-tonga • Takouta-ki-te-tonga • Tenere • Tēkiki • Iutā • Weremona • Werinia • Wahingitana • Werinia-ki-te-uru • Wehekone • Waiomi
Takiwā kāwanatanga:   Takiwā o Koromōpia
Moutere:   Hāmoa Merakana • Guam • Northern Mariana Islands • Puerto Rico • United States Virgin Islands
Moutere itiiti:   Baker Island • Howland Island • Jarvis Island • Johnston Atoll • Kingman Reef • Midway Atoll • Navassa Island • Palmyra Atoll • Wake Island