Savai'i
Ko Savai'i te motu nui rawa atu i te whenua o Hāmoa.[1] Mo nga Hāmoa, ko tētahi ingoa mo tenei motu, ko Salafai.
He 43,103 (2006) nga tangata e noho i roto o te motu katoa.[2] E tu Savai'i whakatehauāuru, pe tekau nga maero, ki te motu o Upolu.[3] E noho nga tangata katoa i o ratou papakainga. I roto o Hāmoa, ko te whaka Hāmoa (fa'a Samoa) te wairua me nga mea mauri o nga tangata whenua. He tapu nga kaumatua. Ko matai te kupu i te reo Hāmoa mo nga ariki o nga kainga.
Ko Salelologa te taone nui, e tu i te takutai rāwhiti. Te papakainga o Falealupo te Rārangi Huringa Wā o te Ao, ā, koia te kāinga hauāuru rawa atu i Hāmoa.
I taua wā, i nga tau i te timatanga o 1900, nā timata te motuhaketanga Mau a Pule ki Savai'i i te papakainga o Safotulafai. Ko Lauati Namulau'ulu Mamoe tētahi o ngā toa rangatira o te Mau a Pule. Ko te wā o tana matenga ko te tau 1915 ki te motu o Tarawa.
Takiwā tōrangapū[edit | edit source]
He 11 nga takiwā tōrangapū i roto o Hāmoa katoa, e 6 i roto o Savai'i me 5 i te motu o Upolu me nga motu iti'iti ētahi atu. Nga takiwā tōrangapū e 6 kei te raki o Savai'i, ko Fa'asaleleaga, Gaga'emauga, Gaga'ifomauga, Palauli, Satupa'itea me Vaisigano.
Whakaahua[edit | edit source]
Tohutoro[edit | edit source]
- ↑ Samoa Territorial Constituencies Act 1963. Pacific Islands Legal Information Institute. He konae pūranga nō te taketake i te 2011-06-05. He mea kite i te 6 January, 2009.
- ↑ Population and Housing Census Report 2006. Samoa Bureau of Statistics (July 2008). He mea kite i te 6 January, 2009.
- ↑ Hart, S.R., Koppers, A. A.; Russell, J. A.; Staudigel, H. (2006). New 40Ar/39Ar Ages for Savai'i Island Reinstate Samoa as a Hotspot Trail with a Linear Age Progression. The Smithsonian/NASA Astrophysics Data System. He mea kite i te 6 Hanuere, 2009.
Tapatoru o Porinīhia: Aotearoa • Austral Islands • Rapa Nui • Gambier Islands • Hāmoa • Hawaii • Kuki Airani • Loyalty Islands • Kāhui o ‘Enata • Pitcairn Islands • Rangitahua • Tahiti • Tokelau • Tonga • Tuamotu • Tuvalu • Wallis and Futuna Islands
Moutere taratahi: Anuta •Apolima • Emae • Kapingamarangi • Manono • Mele • Nuguria • Nukumanu • Nukuoro • Ontong Java • Pileni • Rennell • Savai'i • Sikaiana • Takuu • Tikopia